اثر باقی‌مانده حشره کش‌های ایمیداکلوپرید و پی‌متروزین روی رفتار جهت‌یابی زنبور Lysiphlebus fabarum Marshall پارازیتوئید شته سیاه باقلا Aphis fabae Scopoli

به‌منظور انتخاب حشره‌کش‌های مناسب در مدیریت تلفیقی شته سیاه باقلا، بررسی اثرات جانبی آنها روی رفتار زنبور پارازیتوئید Lysiphlebus fabarum Marshall ضروری به‌نظر می‌رسد. لذا در پژوهش حاضر، اثر زیرکشنده‌ی دو حشره‌کش ایمیداکلوپرید و پی‌متروزین روی رفتار جهت‌یابی جمعیت دوجنسی زنبور پارازیتوئید مذکور نسبت به بوی گیاه باقلا، شته سیاه باقلا و حشره‌کش‌ها با استفاده از روش بویایی‌سنجی بررسی شد. پارازیتوئیدهای ماده جفت‌گیری کرده (طول عمر کمتر از 48 ساعت) به مدت 24 ساعت در معرض سطح آغشته به غلظت‌های 1/1 و 5/646 میلی‌گرم ماده موثر بر لیتر (LC25) به‌ترتیب برای حشره‌کش‌های ایمیداکلوپرید و پی‌متروزین قرار گرفتند. نتایج به‌دست آمده از آزمایش واکنش جهت‌یابی پارازیتوئیدها نسبت به برگ‌های دارای شته و عسلک یا برگ فاقد شته و عسلک نشان داد که در تیمار شاهد، ایمیداکلوپرید و پی‌متروزین، زنبورها به‌طور معنی‌داری به‌سمت برگ‌های دارای شته و عسلک جلب شدند (05/0 > P). آزمایش‌های جهت‌یابی زنبورها نسبت به برگ‌های دارای شته و عسلک یا برگ‌های با شته و بدون عسلک و همچنین نسبت به برگ‌های دارای عسلک یا برگ فاقد شته و عسلک نشان داد که زنبورهایی که در معرض باقیمانده ایمیداکلوپرید قرار گرفته بودند، نسبت به هیچکدام از تیمارها ترجیح معنی‌داری را نشان ندادند (05/0 < P). در حالی‌که زنبورها در تیمار شاهد و پی‌متروزین به‌طور معنی‌داری به سمت برگ‌های دارای شته و عسلک و برگ دارای عسلک جلب شدند (05/0 > P). در تیمار شاهد و آفت‌کش‌ها، ایمیداکلوپرید اثر دورکنندگی روی زنبورها داشت در حالی‌‌که پی‌متروزین فاقد اثر دورکنندگی بود. لذا کاربرد پی‌متروزین برای حفظ پارازیتوئید توصیه می‌شود.